Smog - z czym właściwie mamy do czynienia?

W ogromnym uproszczeniu jest to gęsta mgła, w której oprócz kropelek wody znajdują się cząstki substancji chemicznych i drobin zawieszonego pyłu pochodzącego ze spalania paliw czy z zakładów przemysłowych. Związki chemiczne w smogu to między innymi tlenki siarki, azotu czy węgla, które wywierają toksyczny wpływ na organizm człowieka. Wśród pyłów wyróżniamy dwa podstawowe jego rodzaje - PM10 oraz PM2,5.

• PM 10 jest to oznaczenie pyłu, którego drobiny mają średnicę nie większą niż 10 mikrometrów. Wraz z wdychanym powietrzem dostają się one do górnych dróg oddechowych i do płuc. Jako PM10 klasyfikowane są takie toksyczne substancje jak rakotwórcze wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, furany, dioksyny i metale ciężkie. 
• PM 2,5 - zanieczyszczenia, których średnica nie przekracza 2,5 mikrometra. Są groźniejsze dla zdrowia od cząstek PM10 z tego względu, iż są w stanie przenikać nie tylko do górnych dróg oddechowych i płuc, ale przedostają się również do krwi, co przyczynia się do wystąpienia ogólnoustrojowych objawów zatrucia takich jak niedotlenienie organizmu i towarzyszące mu łagodne symptomy takie jak bóle głowy czy spadek koncentracji, ale też o wiele groźniejsze, jak chociażby pogorszenie kontroli nadciśnienia. 

Smog - skutki, przyczyny i czy walka w ogóle ma sens?

W naszej strefie klimatycznej smog powstaje na skutek dwóch czynników - sprzyjających jego powstawaniu warunków pogodowych oraz zwiększonej emisji zanieczyszczeń. Zmagamy się z nim głównie w okresie od listopada do lutego, kiedy następuje ochłodzenie i pojawia się większa ilość mgieł, a ogrzewanie towarzyszy nam każdego dnia. W związku ze zwiększonym spalaniem różnego rodzaju paliw zarówno  w naszych domach jak i w zakładach przemysłowych emisja zanieczyszczeń do atmosfery znacznie wzrasta, co w połączeniu z warunkami atmosferycznymi prowadzi do powstania gęstej, trującej dymomgły.

Skutki oddychania skażonym powietrzem mogą być tragiczne dla człowieka. W najgorszym przypadku prowadzi to do rozwoju nowotworów układu oddechowego czy pogorszenia funkcjonowania układu sercowo - naczyniowego. Jednak uciążliwe i niewątpliwie utrudniające życie symptomy możemy obserwować na co dzień - to bóle głowy, nawracające infekcje czy reakcje alergiczne. Dlatego przygotowaliśmy dla Was ten artykuł oraz INFOGRAFIKĘ (na dole artykułu). Warto przeczytać całość :)

Przeczytaj również:

Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie

Jak chronić się przed smogiem?

Nie jesteśmy skazani na bierne przyglądanie się stale spadającej jakości powietrza. Dostępny jest cały wachlarz rozwiązań, który pozwoli w znacznym stopniu ograniczyć i zminimalizować negatywne skutki smogu na nasze zdrowie i otoczenie. Jakie mamy zatem możliwości?

Kiedy musimy wyjść z domu…

Smog atakuje nas najbardziej właśnie wtedy, kiedy opuszczamy dom i wystawiamy się bezpośrednio na działanie zanieczyszczonego powietrza. Szczególnie przebywanie w dużym mieście, w pobliżu ruchliwych ulic sprawia, że bez żadnego zabezpieczenia jesteśmy niemal całkowicie bezbronni w starciu ze szkodliwymi substancjami chemicznymi i zawieszonymi pyłami.

Sprawdź jakość powietrza używając np aplikacji w smartfonie na SMOG

Zanim jeszcze wyjdziemy z domu, koniecznie powinniśmy sprawdzić jakość powietrza w naszym regionie. Źródłem informacji na temat aktualnego stanu powietrza może być dla nas prognoza pogody, strona internetowa Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska czy aplikacje dostępne na naszego smartfona, które dostarczają nam wiadomości przez 24 godziny na dobę.

A jeśli już musisz wyjść na zewnątrz...

W sytuacjach, gdy zanieczyszczenie powietrza plasuje się na poziomie umiarkowanym i gorzej, należy powstrzymywać się od uprawiania aktywności fizycznej na powietrzu i w miarę możliwości unikać przebywania w pobliżu najbardziej ruchliwych ulic. Ważne jest też, aby w tych dniach nosić maskę przeciwsmogową, która ograniczy wnikanie szkodliwych substancji do naszych dróg oddechowych.

Bezpieczne cztery ściany - o antysmogowej rutynie w domu i biurze

Przebywając w zamkniętych pomieszczeniach jesteśmy niejako chronieni przed szkodliwym wpływem smogu. Jednak żeby zoptymalizować jakość powietrza w miejscach, w których spędzamy najwięcej czasu w ciągu doby, czyli w domu i w pracy, warto jest również podjąć działania profilaktyczne.

Sprzątanie i wietrzenie!

Podstawową zasadą, którą powinniśmy kierować się w okresie największego nasilenia smogu jest możliwie jak największe ograniczenie otwierania okien i drzwi. Im mniej zanieczyszczonego powietrza wpuścimy do wewnątrz, tym lepsza będzie jakość powietrza, którym oddychamy w naszych pomieszczeniach.

Powinniśmy również zadbać o sprawność systemów wentylacji - koniecznością są regularne wizyty i przeglądy kominiarskie, które są gwarancją naszego bezpieczeństwa. Dla zapewnienia zdrowych oddechów, konieczne jest sprawne funkcjonowanie systemów wentylacji, aby odprowadzały one powietrze z naszych mieszkań i domów, a nie wtłaczały je z zewnątrz do środka.

W okresie grzewczym warto jest robić porządki częściej niż zwykle i z dużą systematycznością. Odkurzanie i wycieranie kurzy pozwoli nam na mechaniczne usunięcie zanieczyszczeń i drobin pyłu osadzonych na meblach, dywanach i wykładzinach.

Oczyszczacz powietrza - sposób na zdrowe powietrze w swoim domu i pracy

Coraz częściej słyszy się, że dobrej jakości oczyszczacz powietrza jest w stanie wspomóc nas nie tylko w walce ze smogiem, ale także sprawnie filtruje drobnoustroje z naszego otoczenia, co przyczynia się do mniejszej zapadalności na choroby takie jak przeziębienie czy grypa. Ponieważ jest to wydatek rzędu kilkuset złotych wzwyż, przed zakupem warto jest wziąć pod uwagę kilka czynników:

Co powinniśmy sprawdzić, zanim zakupimy oczyszczacz powietrza na użytek domowy czy biurowy?

rodzaje filtrów, w które wyposażone jest urządzenie
jak duże jest pomieszczenie, w którym pracować ma oczyszczacz
czy wybrany sprzęt posiada certyfikaty i rekomendacje cenionych i niezależnych organizacji
koszt konserwacji urządzenia (np. wymiana filtrów)

Jakie filtry możemy najczęściej spotkać w oczyszczaczach powietrza?

• filtry HEPA - wykonany ze spiekanego szkła, posiada pory wielkości 0,3µm, Filtry te potrafią zatrzymać w swoim wnętrzu komórki bakterii, pierwotniaków i wirusy, ale też kurz i roztocza. Dzisiejsze filtry HEPA są w stanie odfiltrować z powietrza do 99,97% zanieczyszczeń, co czyni je niezwykle sprawnymi. Znajdują także zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym jako filtry montowane w lożach, zapewniając pracę w jałowych warunkach. 
• filtry węglowe - rzadko stosowany samodzielnie. Działa na zasadzie mechanicznego filtrowania zanieczyszczeń z przepływającego przezeń powietrza. Podłożem filtrującym jest węgiel aktywny. Posiada zdolność wychwytywania dymu i nieprzyjemnych zapachów. 
• filtry jonowe - Należy dokładnie sprawdzić jakiego typo jonizator jest zainstalowany w oczyszczaczu. nie wszystkie tego typu filtry są bezpieczne. Tradycyjne generują jony ujemne, które w naturalny sposób łączą się z dodatnio naładowanymi cząstkami alergenów i kurzu. Sprawia to, że utworzone molekuły są zbyt duże, aby unosić się swobodnie w powietrzu. Zatrzymywane są one we wnętrzu filtra lub osiadają na podłodze i meblach, dzięki czemu trudniej jest im dostać się do dróg oddechowych. Jednak osiadanie brudu na meblach i ścianach nie jest raczej porządanym efektem. Dodatkowo, tego typu filtry/jonizatory wytwarzają ozon, który jest gazem toksycznym. W tej chwili istnieją technologie o wiele bardziej zaawansowane i bezpieczniejsze - jonizacja na zasadzie wytwarzania tzw. hydroksyli, które rozbijają i neutralizują bakterie oraz wirusy. Często tego typu technologie są opatentowane a producenci nazywają ją jonizacją plazmową np: PlasmaWave. 
• filtry wodne - oprócz kurzu i drobnoustrojów są w stanie oczyścić nasze powietrze z sierści. Przyjeło się, że są jednym z najbardziej ekonomicznych rodzajów filtrów, ponieważ nie musimy inwestować w nowe filtry na zmianę. Wystarczy systematycznie uzupełniać wodę w zbiorniku. Jednak eksperci odradzają tego typu filtry, ze względu na fakt, że same mogą być źródłem bakterii i pleśni jeśli nie dbamy o ich czystość bardzo dokładnie.

Warto przeczytać:

Jak działa Filtr Hepa w oczyszczaczu powietrza?





Co jeszcze może nas zachęcić do kupna oczyszczacza?

Producenci oczyszczaczy powietrza prześcigają się we wprowadzaniu różnego rodzaju udoskonaleń do swoich urządzeń. Na rynku możemy znaleźć takie sterowane przez WiFi czy z wbudowanymi głośnikami bluetooth. Alergicy i osoby często zapadające na infekcje bakteryjne i wirusowe powinny zwrócić uwagę na oczyszczacze wyposażone w filtry pokryte powłoką antybakteryjną, która dodatkowo zapobiega gromadzeniu się bakterii w urządzeniu. Aktualnie na rynku oferta oczyszczaczy jest bardzo bogata. Jeżeli zależy nam nie tylko na skutecznym, ale też estetycznie wyglądającym urządzeniu, a przy tym w stosunkowo dobrej cenie  warto jest zapoznać się z produktami marki WINIX, której oczyszczacze posiadają wysokiej jakości filtry i certyfikaty niezależnych organizacji międzynarodowych. Dodatkową ich zaletą są wbudowane czujniki i sygnalizatory jakości powietrza wykrywające pyły zawieszone czyli kurz oraz składniki smogu PM2,5 i PM10. Te urządzenia posiadają również Tryb Auto, dzięki któremu dostosowują swoją pracę do poziomu zanieczyszczenia. Nocą zaś, dzięki czujnikowi światła, automatycznie mogą przechodzić w bardzo cichy tryb nocny.

Warto przeczytać:

Inteligentne Oczyszczacze Powietrza Winix skuteczne na SMOG
Oferta oczyszczaczy powietrza na smog

Walka od wewnątrz, czyli co jeść, żeby nie dać się “zjeść” smogowi

Dieta przeciwsmogowa nie różni się bardzo od ogólnie przyjętych zasad zdrowego żywienia. W okresie największego pogorszenia jakości powietrza warto jest jednak zwrócić uwagę na kilka aspektów i częściej sięgać po niektóre produkty.

W wyniku przenikania zanieczyszczeń i szkodliwych toksyn do krwi w naszym organizmie zachodzą silne procesy oksydacyjne i uszkadzane są struktury komórkowe. Warto jest włączyć do swojej diety produkty bogate w witaminy antyoksydacyjne, które odwrócą szkodliwe działanie powstających wolnych rodników. Składniki, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę to witaminy C i E, których duże ilości znajdziemy w czerwonej papryce, owocach jagodowych takich jak aronie czy czarne jagody. Sprzymierzeńcem w walce ze smogiem będzie także odpowiednia podaż kwasów  omega 3, w które najlepszym źródłem są tłuste ryby morskie czy awokado.

Sprawność układu oddechowego wspomagają również znane nam od lat produkty takie jak czosnek czy zielona herbata. Dodatkowo powinniśmy wypijać duże ilości wody, która nasila wydalanie toksycznych substancji z moczem i przyczynia się do oczyszczania organizmu.

W okresach dużego narażenia na zanieczyszczone powietrze powinniśmy unikać nadmiernego spożywania kofeiny czy alkoholu, które jako używki również odbierane są przez organizm jako toksyny.

Smog - jak zapobiegać?

Oczywiście powinniśmy chronić się przed skutkami smogu, ale fundamentalną kwestią powinna być wiedza jak zapobiegać smogowi. Kiedy każdego poranka będziemy ubierać maskę przeciwsmogową, a wieczorem ogrzewać dom poprzez spalanie śmieci w niesprawnym piecu, jakość powietrza nie poprawi się nigdy. Jakie kroki możemy podjąć, aby ograniczyć emisję zanieczyszczeń i oddychać zdrowszym powietrzem?

Po pierwsze - ogrzewanie!

Korzystanie ze starych, często wadliwych kotłów, używanie niskiej jakościi węgla jako paliwa grzewczego zdecydowanie nie poprawia stanu powietrza. Właściciele domów jednorodzinnych i administratorzy większych budynków, jesli tego jeszcze nie zrobili, powinni pomysleć o wymianie pieców na nowsze, bardziej efektywne i mniej trujące. W wielu miastach zostały uruchomione programy finansowania tego typu przedsięwzięć.

Ale nawet jeśli mieszkamy w bloku możemy sami zatroszczyć się o zmniejszenie zużycia paliw. Możemy zmienić swoje przyzwyczajenia. Pamiętajmy, że najbardziej optymalna temperatura w mieszkaniach to 21º stopnie. Nie wietrzmy mieszkań długo przy włączonych kaloryferach. W zmianie naszych nawyków może nam pomóc nowoczesna technologia. Dostępny jest szereg nowoczesnych, energooszczędnych rozwiązań, które pozwolą nie tylko na polepszenie swojego komfortu, ale także ograniczenie emisji spalin i co najważniejsze - zapłacimy mniejsze rachunki. Warto jest zainwestować w inteligentny system kontroli ogrzewania, który dopasuje się do naszych potrzeb i w sposób maksymalnie ekonomiczny będzie sterował temperaturą w naszym domu. Kiedy wychodzimy z domu (czy w godzinach nocnych) obniży temperaturę - pobór mocy, a tym samym emisja spalin i rachunki będą niższe, natomiast kiedy przebywamy w mieszkaniu system utrzyma odpowiednio wyższą temperaturę. Aby zainstalowac tego typu system nie potrzebne są remonty. Ostatnio popularne stają się inteligentne termostaty grzejnikowe zakładane bezpośrednio na kaloryfery. Posiadają możliowść programowania zadanej temperatury. Istnieją na rynku również rozwiązania, dzięki którym można sterować grzejnikami w domu z każdego miejsca na świecie. Na przykład kiedy jesteśmy w pracy możemy przed wyjściem do domu zwiększyć temperaturę, aby na miescu, kiedy dotrzemy było już ciepło.

Inteligentny bezprzewodowy termostat grzejnikowy Mohlenhoff Alpha IP

Najtrudniej zmienić nawyki…

Drobne zmiany naszych nawyków i przyzwyczajeń mogą mieć w globalnej skali bardzo duże, pozytywne efekty! Dbajmy o to, aby gasić światło kiedy nie przebywamy w danym pomieszczeniu, wyłączmy niepotrzebne sprzęty i wymieńmy żarówki na energooszczędne. Są to zmiany wymagającego niewielkiego nakładu kosztów i wysiłku, a zmiana zauważalna jest chociażby w niższych rachunkach za energię.

Warto też zamienić silne chemiczne środki, których używamy do sprzątania na naturalniejsze, produkowane z dobrze znanych nam składników. Ocet i soda oczyszczona świetnie sprawdzą się jako środek do czyszczenia wanny, a nasze chromowane baterie umywalkowe i prysznicowe będą pięknie błyszczeć, kiedy do ich czyszczenia wykorzystamy połówkę cytryny i kawałek ręcznika papierowego.

W drogę! Czyli jak podróżować i nie szkodzić środowisku?

Ważnym jest, aby zadbać o stan techniczny naszych pojazdów. Regularne, systematyczne przeglądy samochodu sprawią, że nasze auto będzie jeździło sprawnie i ekologicznie. Mimo wszystko, zawsze wtedy, kiedy tylko jest to możliwe korzystajmy z alternatywnych środków transportu takich jak komunikacja miejska, rower czy rolki - skorzysta na tym nie tylko środowisko, ale również my, ponieważ niewielkim kosztem wprowadzimy do swojego życia dodatkową aktywność fizyczną.

Czy jesteśmy w stanie uchronić się przed smogiem i ograniczyć jego powstawanie?

Oczywiście! Wystarczy częściej korzystać z komunikacji miejskiej, dbać o jakość używanych przez nas paliw czy dbać o sprawność  i modernizację instalacji grzewczej w naszych domach. Zainwestujmy w dobrej jakości oczyszczacz powietrza czy maskę przeciwsmogową i jedzmy pokarmy bogate w witaminę C, a negatywne skutki smogu będą dla nas dużo mniej odczuwalne. Ważna jest systematyczność i wytrwałość w działaniu. Stawką jest zdrowie nasze i naszych najbliższych.


A dla wytrwałych obiecana Infografika, przygotowana przez zespół ENERZON - do użytku i kopiowania aby jak najwięcej osób uświadamiać, że każdy z nas może przyczynić się do polepszenia jakości powietrza w polsce!! Nie zapomnijcie o linku do naszego artykułu :)


Materiały na licencji CC BY-ENERZON. Rozpowszechnianie wysoce wskazane!

Źródła:

1. Robert Laumbach, Qingyu Meng, and Howard Kipen; What can individuals do to reduce personal health risks from air pollution?

2. Martha Patricia Sierra-Vargas and Luis M Teran; Air pollution: Impact and prevention