Już wkrótce, wraz z sezonem grzewczym powróci głośny ostatnio problem smogu. Toksyczna dla zdrowia mgła znów spowije nasze miasta. Czym tak naprawdę jest smog i jak powstaje? Czy problem ten występuje tylko zimą? Jakie są skutki zanieczyszczeń powietrza i czy naprawdę jest to tak szkodliwe, jak przedstawiają media? Dowiesz się tego z naszego arykułu oraz przygotowanej INFOGRAFIKI.

Świadomość społeczeństwa w zakresie jakości powietrza z każdym rokiem jest coraz wyższa. Już nie tylko ekolodzy i naukowcy głośno mówią o szkodliwości smogu, ale też celebryci angażują się w różnego rodzaju akcje edukacyjne i mające na celu popularyzowanie rozwiązań antysmogowych. Informacje dotyczące jakości powietrza, którym każdego dnia oddychamy atakują nas niemal z każdej strony i jest to bardzo pozytywne zjawisko, ponieważ zanieczyszczone powietrze to cichy, ale skuteczny wróg, który każdego dnia zbiera na świecie ogromne żniwo. Nie ma osoby, której problem smogu nie dotyczy. W mniejszym lub większym stopniu każdy z nas doświadcza szkodliwych skutków zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu.

Dlatego aby uświadamiać zagrożenia, które powoduje zanieczyszczenie powietrza przygotowaliśmy Infografikę, którą warto przesłać znajomym, albo wrzucić na swojego bloga. Zachęcamy również do zapoznania się z obszernym artykułem.  

przygotowane przez zespół ENERZON - kopiowanie i publikowanie jak najbardziej wskazane - nie zapomnijcie o linku do naszego artykułu :) 

Co to właściwie jest SMOG i jak powstaje?

Nazwa smog pochodzi od dwóch angielskich słów: dym - “smoke” i mgła - “fog”. <Po polsku moglibyśmy nazwać go dymomgła. Jak sama nazwa wskazuje, jest to gęsta mgła zawierająca zanieczyszczenia powietrza, czyli gazy i pyły, które pochodzą ze spalin samochodowych, zakładów przemysłowych czy ze spalania węgla i śmieci w piecach grzewczych.
Wyróżnić możemy dwa rodzaje smogu. Różnią się między sobą warunkami powstawania, składem i miejscem występowania:

• Smog londyński - klasyczny rodzaj dymomgły, który nazywany jest także smogiem kwaśnym. Powstaje głównie w miesiącach zimowych
• Smog fotochemiczny - jest związany z występowaniem wysokich temperatur (25-35 stopni), dlatego też możemy go obserwować głównie porą letnią. Powstaje w dużych miastach, w których ruch samochodowy jest bardzo nasilony.

Kilka słów o smogu londyńskim

W grudniu 1952 do Londynu nadeszła gęsta mgła, a wraz z nią znaczne obniżenie temperatury. Mieszkańcy miasta zużywali większe ilości paliwa do ogrzewania swoich mieszkań, stąd też nastąpiła duża emisja zanieczyszczeń, które zawieszone w mgle utworzyły smog. Taka sytuacja trwała zaledwie kilka dni, ale pozbawiła życia tysiące osób. Powodem była wywołana smogiem niewydolność płuc. Osoby, które przeżyły, często doznały nieodwracalnego uszkodzenia oskrzeli, rozwijała się u nich astma oskrzelowa.

Co nas truje, czyli skład smogu

Smog to mieszanina różnych zanieczyszczeń, wśród których możemy wyróżnić substancje chemiczne takie jak benzopiren, tlenki azotu i siarki, metale ciężkie (rtęć, ołów, kadm),ozon oraz tlenek węgla, czyli popularny czad.Czad uniemożliwia wiązanie się hemoglobiny z tlenem, a tym samym prowadzi do niedotlenienia całego organizmu i w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Te związki chemiczne dostają się do atmosfery na skutek spalania paliw kopalnych czy ze spalin samochodowych.

Oprócz substancji chemicznych w smogu występują też cząstki zawieszonego pyłu. Nie jest to jednorodna substancja, a drobiny kurzu, pyłków roślin, startych opon, popiołu czy nawet piasku. Dwa najgroźniejsze rodzaje pyłów, to PM10 i PM2,5. Liczba występująca przy nazwie pyłu to oznaczenie średnicy jego cząstek. PM10 to drobiny o średnicy 10 mikrometrów, natomiast PM2,5 - dwóch i pół mikrometra. Im większa cząstka, tym łatwiej jest ją usunąć z organizmu drogą kaszlu czy kichania. Małe drobiny są najbardziej szkodliwe, ponieważ nie są usuwane poprzez odruch kaszlu, a ich przenikalność przez struktury anatomiczne jest bardzo duża. Najmniejsze cząstki mogą docierać nawet do pęcherzyków płucnych, a wraz z nimi metale ciężkie. Z pęcherzyków jest już prosta droga do krwi, która rozprowadza wchłonięte drobiny i osadzone na nich substancje po całym organizmie, w wyniku czego mogą one kumulować się w narządach. Efektem takiej kumulacji jest upośledzenie funkcji narządów, np. wątroby.

Jakie są objawy zatrucia smogiem?

Symptomy towarzyszące przebywaniu w zanieczyszczonym środowisku początkowo nie są mocno nasilone i specyficzne. Łatwo jest je pomylić ze zmęczeniem czy przeziębieniem./p>

Pierwsze reakcje organizmu:

• ból głowy

• zapalenie oczu, nosa i gardła

• kaszel, bóle przy oddychaniu

• zapalenie oskrzeli i płuc

• skórne reakcje alergiczne

W wyniku długotrwałej ekspozycji na smog dochodzi do poważnych komplikacji zdrowotnych, wśród których najgroźniejsze są:

• choroby układu sercowo - naczyniowego

• choroby układu oddechowego (astma, POChP)

• wpływ na wątrobę i śledzionę

• negatywny wpływ na płodność

• wpływ na centralny układ nerwowy - bóle głowy, niepokój, rozdrażnienie

Smog a zdrowie

Zanieczyszczenia środowiska, które wdychamy przebywając na zewnątrz bardzo negatywnie wpływają na funkcje obronne układu oddechowego. Podrażniona śluzówka przestaje pełnić rolę bariery przed wnikaniem drobnoustrojów. Stajemy się bardziej podatni na infekcje i alergie

W najtrudniejszej sytuacji są jednak osoby, które cierpią na choroby układu oddechowego takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy astma oskrzelowa. Charakterystyczne dla tego rodzaju dolegliwości zwężenie dróg oddechowych jest też naturalnym mechanizmem obronnym organizmu. W sytuacji narażenia na szkodliwe zanieczyszczenia powietrza następuje skurcz oskrzeli, co znacznie nasila dolegliwości i może prowadzić do silnych duszności, uczucia ucisku w klatce piersiowej i braku możliwości złapania oddechu, co w ekstremalnych przypadkach może zakończyć się nawet śmiercią.

Smog a nowotwory

Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała smog jako jeden z czynników wpływających na rozwój nowotworu. Oznacza to, że nie tylko paląc papierosy zwiększamy ryzyko zachorowania na raka płuc. Mieszkańcy dużych miast są szczególnie narażeni na szkodliwe działanie smogu, ponieważ przebywają w zanieczyszczonym środowisku przez większość swojego życia, w wyniku czego mogą chorować szybciej, a prowadzone terapie nie będą odnosiły skutku.

Kto jest najbardziej narażony na szkodliwe skutki smogu?

Każdy z nas doświadcza negatywnego wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie i samopoczucie, ale grupą, która jest najbardziej narażona na związane z nim dolegliwości są dzieci i osoby starsze, których układ immunologiczny nie jest w pełni sprawny.

Układ oddechowy osób starszych nie funkcjonuje już tak dobrze jak w młodości<. Zmniejsza się powierzchnia pęcherzyków płucnych, słabnie siła przepony i mięśni międzyżebrowych. Z powodu tych zmian układ oddechowy jest mniej wydolny, a w połączeniu ze smogiem może pojawić się niedotlenienie organizmu. Seniorzy często cierpią też na nadciśnienie i inne choroby towarzyszące, których kontrola może się znacznie pogorszyć w wyniku narażenia na zanieczyszczone powietrze.

Mały człowiek wykonuje więcej wdechów i wydechów niż osoba dorosła, więc do płuc dostaje się więcej zanieczyszczeń.U dzieci rozwijają się alergie, może pojawiać się przewlekły kaszel i ciągłe infekcje bakteryjne czy wirusowe, które osłabiają organizm młodego człowieka. Istotnym skutkiem narażenia na smog jest rozwój astmy oskrzelowej, która może doskwierać dziecku nawet do końca życia! Dla noworodków narażenie na smog może być tragiczne w skutkach. >Zwiększa on ryzyko wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej.

Narażenie na smog dotyczy również płodu, czyniąc kobiety w ciąży grupą szczególnego ryzyka. W badaniach wykazano, że nowo narodzone dzieci matek przebywających w środowisku o znacznym zanieczyszczeniu środowiska mają niższą masę urodzeniową niż te maluchy, które przyszły na świat w miejscu, w którym jakość powietrza jest wysoka.

Jak sobie poradzić ze skutkami smogu?

Najlepszym rozwiązaniem byłoby unikać ekspozycji na zanieczyszczone powietrze i w okresach, kiedy jego jakość jest naprawdę zła pozostawać w domu. Unikajmy aktywności fizycznej na zewnątrz, omijajmy najbardziej ruchliwe ulice. W miarę możliwościnie należy też otwierać okien, aby nie wpuszczać smogu do pomieszczeń, w których przebywamy. Ważnym jest też, żeby często sprzątać i odkurzać. Mechaniczne usuwanie zanieczyszczeń z naszego domu to klucz do czystego powietrza we wnętrzach. 

Jeżeli musimy dużo przebywać na powietrzu, warto jest zainwestować w maski przeciwsmogowe. Maski te są szeroko dostępne i z łatwością znajdziemy odpowiadającą nam zarówno pod względem wizualnym jak i finansowym. Na początku możemy zdecydować się na maski jednorazowe, których skuteczność jest jednak niewielka i nie nadają się do długotrwałego przebywania w zatrutym środowisku. Lepiej jest zainwestować w wielorazową maskę z wymiennymi filtrami, która zapewni nam oddychanie niemal stuprocentowo wolnym od zanieczyszczeń powietrzem.

W przypadku, gdy chorujemy na astmę, jesteśmy alergikami czy często zapadamy na różnego rodzaju infekcje, warto pomyśleć o zakupie domowego oczyszczacza powietrza - może przynieść nam dużą ulgę i znacznie złagodzić dolegliwości ze strony układu oddechowego. Na rynku dostępne są różnego rodzaju urządzenia, które posiadają wiele udogodnień takich jak czujniki i wskaźniki jakości powietrza, tryby automatyczne, dzieki którym urządzenia dostosowują szybkość filtracji do poziomu zaneczyszczenia.

Warto przeczytać:

Jak oczyszczacze powietrza radzą sobie ze smogiem

Oferta oczyszczaczy powietrza na smog

Jak działa filtr HEPA w oczyszczaczu powietrza?

Także zmiana stylu życia ma wpływ na ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Kiedy to tylko możliwe powinniśmy rezygnować z samochodu na rzecz komunikacji miejskiej. Gdy zamiast własnego auta wybieramy tramwaj czy autobus, w dużo mniejszym stopniu przyczyniamy się do pogorszenia jakości powietrza. W okresie letnim zamieńmy auto na rower i rolki, które oprócz zbawiennego wpływu na środowisko przyczyniają się też do ogólnej poprawy naszego zdrowia.

Doskonałym sposobem na smog, który nie tylko sprawi, że jakość powietrza w naszym domu się poprawi, ale też będzie cieszył oko, jest uprawa roślin doniczkowych. Łatwe w pielęgnacji sansewieria czy dracena doskonale urozmaicają i dodają uroku wnętrzom, a oprócz tego oczyszczają powietrze z tak szkodliwych substancji jak formaldehyd czy ksylen.

Pamiętajmy, że walka ze smogiem to nie tymczasowa moda czy popularny temat dla mediów. To realny problem, który w znacznym stopniu przyczynia się do pogorszenia stanu naszego zdrowia i musimy z nim walczyć w sposób zdecydowany i skuteczny, bo tylko wtedy odniesiemy zwycięstwo. 

Źródła:

1.https://www.theguardian.com/environment/gallery/2012/dec/05/60-years-great-smog-london-in-pictures

2. Ozlem Kar Kurt, Jingjing Zhang and Kent E. Pinkerton; Pulmonary Health Effects of Air Pollution

3. World Health Organization . Ambient Air Pollution Database. WHO; Geneva, Switzerland: [December 2015]. 2014. http://www.iarc.fr/en/media-centre/iarcnews/pdf/pr221_E.pdf.

#smog #alarmsmogowy